Дойду Бэрэсэдьиэнин кулун тутар 23 күнүнээҕи 206 нүөмэрдээх “Арассыыйа территориятыгар үлэҕэ тахсыбат күннэр биллэриллибит” ыйааҕар итиэннэ Чурапчы улууһун баһылыгын кулун тутар 26 күнүнээҕи 402 нүөмэрдээх дьон-сэргэ, уопсай нэһилиэнньэ доруобуйатын коронавирус инфекцияттан харыстыыр сыаллаах дьаһалыгар олоҕуран, улуус үөрэҕин начаалынньыга Юрий Посельскай илии баттааһыннаах бирикээс төрдүс пуунугар, “Улыбка” оҕо саадын сэбиэдиссэйигэр Екатерина Семеновна Ивановаҕа, кулун тутар 30 күнүттэн муус устар 3 күнүгэр диэри быыстала суох үлэлиир дьон оҕолоругар анаан дьуһуурунай бөлөҕү тэрийэн үлэлэтэргэ дьаһал тахсыбыта.
Ол инниттэн Прасковья Борисова аатынан “Улыбка” оҕо саада – оҕону сайыннарар киин сэбиэдиссэйин Екатерина Семеновна Иванованы көрсөн уһуйаан бу күннэргэ хайдах быһыылаахтык үлэлии-хамныы олорорун, хас оҕо сылдьарын туһунан сиһилии кэпсэтиибин таһаарабыт.
– Харантыын иннинээҕи күннэргэ биһиги уһуйааммытыгар 12 бөлөххө 273 оҕо ааҕыллар, харантыын буоларын чугаһыгар 240-250 буола сырыттыбыт. Үлэһиппит уопсай ахсаана 70 киһи. Бөлөхтөрүнэн араардахха, эрдэтээҥи (ранний) о.э. 1,5 саастарыттан 7 саастарыгар диэри сылдьаллар – ити атыттартан биир уратыбыт, иккис уратыбыт диэн оскуолаҕа барыан иннинээҕи оҕолору бэлэмниир 16-та саҥаралларыгар (речевой деффект) моһуогурар иитиллээччилэри дьарыктыыр, сайыннарар анал бөлөх үлэлиир. Маны таһынан биһиги уһуйааммыт английскай тылы дириҥэтэн үөрэтэр биир сүрүн хайысхалаах. Кинилэри Анжелика Агафонникова диэн өрөспүүбүлүкэҕэ номнуо бэйэтин уопутун киэҥник тарҕаппыт кэскиллээх, эдэр исписэлииспит дьарыктыыр. Ханнык баҕарар детсад барыта билигин туспа тиэмэлээх, бырайыактаах – онуоха биһиги цифровой эйгэни детсад иннинээҕи саастаах оҕоҕо тэрийэргэ кыһаллабыт. Маныаха иккис сылбытын ити тиэмэнэн өрөспүүбүлүкэтээҕи инновационнай площадка буолан сыыппараҕа киллэрэн тохтобула суох үлэлии олоробут. Ол инниттэн бэйэбит туспа ютуб ханааллаахпыт, инстаграм страницалаахпыт, ону таһынан анал сайпытыгар оҥорон таһаарбыт мультиктарбытын, онлайн-семинардарбытын, араас хабааннаах куонкурустарбытын барытын төрөппүттэрбитигэр, нэһилиэнньэҕэ иһитиннэрээри-биллэрээри таһаарабыт.
Аҕыйах хонуктааҕыта Алексей Ноговицын салайааччылаах улуус оперативнай штабын дьаһалынан биһиги оҕо саадпытыгар Чурапчы нэһилиэгин иһигэр икки дьуһуурунай бөлөх арылынна. Бу бөлөхтөргө тохтобула суох үлэлии турар тэрилтэлээх дьон оҕолоро кэлэллэр, онно киирэллэр медиктэр, полициялар, прокуратура, улуустааҕы олох-дьаһах уонна хомунаалынай хаһаайыстыба, РЭС үлэһиттэрэ, бэтэринээрдэр о.д.а. Атын-атын уһуйааннартан (“Кэскил”, “Туллукчаан”, “Солнышко”, “Мичил”, “Улыбка”) хомуллан бүгүҥҥү күн туругунан уопсайа холбоон икки бөлөҕүнэн сарсыарда 8 чаастан киэһэ 20 чааска диэри 23 оҕо сылдьар. Бөлөх аайы иккилии иитээччи, иитээччи көмөлөһөөччүлэрэ, повар, харабыллар, уборщицалар бэҕэһээҥҥиттэн кэлэн үлэлии-хамныы сылдьаллар. Бэйэбит соһуйуохпут иһин оҕолор адаптацияларын олус үчүгэйдик ааһаллар эбит, ол онно уопуттаах иитээччилэрбит биллэн туран төһүү күүс буолаллар. Дьарыктар режим быһыытынан тохтоло суох ыытыллаллар: ментальнай арифметикаҕа, “ЛЕГО” хомуйуутугар, тылы сайыннарыыга о.д.а. Биһиги уһуйааммыт дьон кэлэригэр-барарыгар табыгастаах сиргэ турар уонна биллэн туран усулуобуйабыт, дезинфекция күҥҥэ хаста даҕаны оҥоһуллар. Аспыт-үөлбүт үчүгэй, күҥҥэ түөртэ толору аһыыллар, ол быыһыгар 11-гэ битэмииннэй (фрукта, пюре, мүөттээх, лимоннаах чэйдэр ) чаас диэн көрүллэр. Медик үлэһиппит (инструктор по гигиене) сарсыарда аайы оҕолор уопсай туруктарын көрөр, кыраадыстарын мээрэйдиир.
Үһүскэ диэри үлэлэтэҕит диэн ол кэннэ салгыы штаб хайдах быһаарарынан үлэбит хайысхата салаллыа. Сөптөөх дьаһал ылыныллан маннык бөлөх тэриллиитэ олус наадалаах эбит, саамай кыра иитиллээччибит 2-лээх, улахаттарбыт 6-лаах оҕолор бааллар.
Үлэһиттэрбит бэйэлэрин баҕа өттүлэринэн кэлэн үлэлииллэр, дьиҥ иһигэр үлэҕэ тахсыбат күннэр биллэриллэн тураллар. Уопсай настырыанньабыт үчүгэй, төрөппүттэрбит үөрэ-көтө кэлэллэр. Улахан оҕо саада буоларбыт быһыытынан бөлөххө эбии оҕолору бу үөрэх дьылыгар ылабыт, ыларга бэлэммит. Оҕолорун сырытыннарыахтарын баҕалаах төрөппүттэр сетевой город нөҥүө сайабылыанньалаах, онно уочаракка турбут, уһуйааннарын ыйбыт буолуохтаахтар, онно миэстэ баара көстөр оччоҕуна оҕолорун аҕалыахтарын сөп буолар. Урукку курдук туох даҕаны уустук суох.
Источник: UlusMedia
Кэпсэттэ Сэмэн Жендринскэй. Ааптар бэйэтэ хаартыскаҕа түһэриилэрэ.