678670, с.Чурапча ул. Карла Маркса 19 +7(984)1182258 m.haacka@gmail.com

Кыыдаана Игнатьева “Аттаах кыыс” мурал

Чурапчы күннэрин чэрчитинэн киэһээҥҥи дьаһалларга биир дойдулаахтара, эдэр худуоһунньук  Кыыдаана Игнатьева  “Аттаах кыыс” диэн улахан үлэтэ үөрүүлээх быһыыга-майгыга аһылынна.  Санатар буоллахха, хас да барыйаан баарыттан,  “инстаграм” нөҥүө норуот куоластааһынынан, бу хартыына бырайыага талыллыбыта.

Чурапчыга мурал үөрүүлээх аһыллыытыгар үгүс киһи тоҕуоруйда. Кэтэһэ түспүппүт кэнниттэн, халлаан хараҥарыыта, экран нөҥүө “Аттаах кыыс” хартыына ис хоһоонун сырдатар кылгас клип көрдөрүлүннэ. Дьэ, кырдьык, дириҥ ис хоһоонноох хартыына эбит. Кыыс оҕо – омук анала дииллэринии, сүктэн барар кийиит кыыс удьуору, ууһу тэнитээччи, олоҕу салҕааччы буоллаҕа. Клипкэ эдэр киһи кэргэн ылар кыыһын акка олордон алааһыгар, төрөппүттэригэр

сүгүннэрэн аҕалыыта ойууланар. Кыыс атыттан түһэн, атын кууһан туран, инники дьылҕатын, олоҕун туһунан киэҥи-ырааҕы анаарыытынан клип түмүктэнэр. Онно, биллэн турар, ыраас таптал, саҥа олох саҕаланыыта, ууһу-удьуору тэнитии, кэскиллээх олох түстэниитэ, дьол, инникигэ эрэл  барыта түмүллэр. Клип түмүк каадыра   биэс этээстээх дьиэ истиэнэтигэр тилэри уруһуйдаммыт хартыынаҕа кубулуйан, лазер уоттарынан чаҕылыйа сырдаабытыттан  бары да сүргэбит көтөҕүллэ түстэ, уруйдуур-айхаллыыр хаһыы дуораһыйа сатараата. Силиги ситэрэрдии, фейерверк араас өҥнөөх уоттара  сулустаах халлаан анныгар  күндээриһэ  оонньоотулар.

Дьаһал үөрүүлээх чааһыгар кэскиллээх худуоһунньугу Кыыдаана Игнатьеваны  Чурапчы нэһилиэгин дьаһалтатын баһылыга  Владимир Сивцев, кинини солбуйааччы Алексей Бурцев, улуус дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Афанасий Захаров, улуус дьаһалтатын социальнай управлениетын салайааччы Мария Заболоцкая, улуус кылаабынай архитектора Татьяна Игнатьева эҕэрдэлээтилэр, махтал суруктары, өйдөбүнньүк бэлэхтэри туттардылар. Айар үлэтигэр өссө үрдүк ситиһиилэри, саҥаттан-саҥа саҕахтар арылла туралларыгар  алгыстаах баҕа санааларын тиэртилэр.  Бу өрөспүүбүлүкэ улуустарыгар уруһуйдаммыт арт-эбийиэктэртэн  бастакы  улахан кээмэйдээх  үлэ  буоларын чорботон бэлиэтээтилэр.

Кыыдаана төрөөбүт дойдутуттан Кытаанахтан биир дойдулаахтара, үөрэппит учууталлара уонна төрөппүттэрэ Наталья, Иван Игнатьевтар кэлэн эмиэ истиҥ баҕа санааларын тиэртилэр. Ону тэҥэ Дьокуускайтан арт-куратор Евгения Новгородова кэлэн, Кыыдаананы худуоһунньук быһыытынан сырдатта, кини үлэлэрин билиһиннэрдэ.

Түмүккэ Кыыдаана Игнатьева “Лето Якутии” бэстибээл ыытыллыытын, онно бырайыакка кыттыытын,  үлэтин-хамнаһын сиһилии сырдатта, төрөөбүт улууһугар маннык улахан бырайыагы ылсан үлэлээһин  хас да бүк эппиэтинэстээҕин  этэн туран, көмөлөспүт  бары дьоҥҥо, улуус, нэһилиэк дьаһалталарыгар махтанна  уонна “Аттаах кыыс”   улуус дьонун-сэргэтин, ыалдьыттарын ыраахтан уруйдаан, арчылыы, араҥаччылыы турдун диэн алгыстаах баҕа санаатын  тиэртэ.

Салгыы П.Е. Барахсанов аатынан култуура-сынньалаҥ пааркатыгар Чурапчы күннэригэр анаммыт дьаһаллар  түүн хойукка диэри салҕанан ыытылыннылар. Ол курдук,  Кыыдаана Игнатьева  Дьокуускайга “Россия – моя история” устуоруйа пааркатыгар  аан бастаан туруорбут интерактивнай быыстапкатын биир дойдулаахтарыгар көрдөрдө. Дьэ, кырдьык, уран худуоһунньук ураты үлэлэрэ!  Аныгы технология көмөтүнэн умсулҕаннаах хартыыналар – долгуннура бааллырар байҕал, уу аннынан сундулуһан ааһар балыктар,  дүҥүрүн охсо турар ойуун, кулгаахтарын чөрөҥнөтөр, харахтарын симириҥнэтэр торбос,  айылҕа араас кэрэ көстүүтэ, кыыла-харамайа о.д.а. хоһуйуулар харахпыт ортотугар   “хамсаан-тиллэн”  кэлэллэр!

Кэлиҥҥи сылларга Чурапчы нэһилиэгин рекордун кинигэтэ олохтоммута. Онно Чурапчы күннэригэр саамай уһун халбаһы,  торт, килиэп  рекорда олохтоммут буоллаҕына, быйыл саамай улахан сахалыы халандаар оҥоһуллубут. Үрдүгэ – 2 м.5 см, оттон кэтитэ – 1 м. 45 см. Маннык уһулуччу бэлиэ түгэннэр үйэтитиллэн, кэлэр кэнчээри ыччакка уос номоҕо, кэрэ кэпсээн буолуохтара.  Киэһээҥҥи  тэрээһиннэри  эстрада сулустарын кэнсиэрэ киэргэттэ, үгэскэ кубулуйбут фейерверк кустук өҥнөөх чаҕылыҥнас уоттара    хас биирдиибитигэр үөрүүнү бэлэхтээтэ.

Быйыл П.Е. Барахсанов аатынан паарка уотунан-күөһүнэн киэргэтиллэн, хараҥаҕа ыраахтан сандааран көстөр. “Таптал скверигэр”  барыыга гирлянданан симэммит аллея, дүөдэ ортотугар сырдаан көстөр араас өҥүнэн толбоннура оонньуур фонтан эмиэ туһунан кэрэ көстүүнү биэрэр.  “Мин таптыыбын Чурапчыбын” фотозонаҕа дьон-сэргэ хаартыскаҕа түһэн, умнуллубат түгэннэрин үйэтиттилэр, дуоһуйа сынньанан  тарҕастылар.

Ааптар: Анна ЗАХАРОВА

Источник: http://ulus.media/2019/09/11/churapchy-sulustaah-hallaanyn-annygar-mural-uru-uju-aryjdylar/